Efficiënt doelstellingen behalen met de Balanced Scorecard
“What you measure is what you get.” Met die zin trapten Robert Kaplan en David Norton in 1992 hun artikel over de Balanced Scorecard af in Harvard Business Review. Hun strategisch plan- en managementsysteem helpt je het volledige plaatje van succes te meten — niet alleen in euro’s, maar ook in klantloyaliteit, efficiëntie en teamcapaciteit.
Dertig jaar later is de Balanced Scorecard nog altijd dé referentie om complexe doelstellingen haalbaar te maken. Ook bij comma gebruiken we de tool om concrete, meetbare parameters te definiëren.
“De Balanced Scorecard is een handige tool om kenbaar te maken wat je wil en om zichtbaar te maken wat je doet.”
– Greetje Demuelenaere, comma
Kaplan en Norton zagen dat bedrijven hun prestaties vooral financieel bekeken: omzet, winst, aantal vestigingen. Belangrijk, maar niet volledig. Succes hangt net zo goed af van je klanttevredenheid, interne processen en menselijke/organisatorische groei. Daarom formaliseerden ze de Balanced Scorecard: een kader dat korte- én langetermijndoelen vertaalt naar een haalbaar actieplan.
Zie het als een cockpit: om veilig te vliegen, houd je meerdere instrumenten tegelijk in de gaten. Voor je bedrijf geldt hetzelfde.
Je start vanuit je visie en strategie. Pas dan vul je de scorecard in, langs vier perspectieven:
- Financieel – Hoe presteert mijn bedrijf?
Niet alleen cijfers, maar alle data die je financiële gezondheid beïnvloeden.
- Klant – Wat verwachten (en ervaren) mijn klanten?
Hoe zien klanten je bedrijf? Hoe verhoog je tevredenheid en trek je nieuwe klanten aan?
- Interne processen – Waarin blinken we uit?
Welke processen moet je optimaliseren om je gewenste uitkomst te behalen?
- Leren & groeien – Hoe blijven we beter worden?
Menselijk (skills & opleidingen), organisatorisch (cultuur & structuur) en informatief (data & flows).
Per perspectief bepaal je kritieke succesfactoren en vertaal je die naar KPI’s. Zo maak je ook “moeilijk meetbare” prestaties objectief en vergelijkbaar.
In een eerste fase lijst je hoofddoelen op; daarna splits je die op in concrete acties. Een “groen blokje” boven een doel (in onze templates) markeert de eigenaar. Zo blijft verantwoordelijkheid helder.
- Start met koers: visie, missie en strategie.
- Context scherpstellen: vul je Business Model Canvas in.
- Maak doelen tastbaar: formuleer je Balanced Scorecard.
- Selecteer succesfactoren per perspectief en koppel KPI’s met duidelijke normwaarden.
- Wijs eigenaars toe: per hoofddoel een verantwoordelijke (of afdeling) benoemen.
- Borg opvolging: ritme afspreken om te meten, te evalueren en bij te sturen.
- Lege template om meteen te starten (download via onze tools).
- Voorbeeldscorecards tonen hoe doelen in de verschillende categorieën onderling gelinkt zijn. Denk trechtervormig: van strategie naar acties, van breed naar scherp.
Ja, dat is het zeker. Een goede scorecard vraagt denkwerk. Je bepaalt wat je meet, hoe en wanneer. Ons advies:
- Multidisciplinair samenstellen: betrek verantwoordelijken uit verschillende afdelingen.
- Realistisch en compleet: combineer korte- en langetermijndoelen.
Ritme houden: regelmatig meten en bijsturen, zodat je op koers blijft en blijft groeien
